czwartek, 28 maja 2015

Praktyka kulinarna jako wartość (na przykładzie świniobicia)

Przedmiotem omówienia jest jedna z charakterystycznych praktyk kulinarnych, która wyróżnia się szeregiem utrwalonych tradycją zachowań. Świniobicie – określane też jako bicie wieprza, bobucia, zabijaczka – ma miejsce w określonych miesiącach roku (późną jesienią i wczesną wiosną), cechuje się układem wzajemnych zobowiązań i zwyczajowo unormowanych postępowań tak urządzających, jak i jego uczestników. Nieodłącznym elementem świniobicia jest rozsyłanie darów, wywodzące się z zasad solidarności rodzinnej i sąsiedzkiej, dawniej także powszechne przygotowanie gościny z tej okazji.

Artykuł można przeczytać w poniższym tomie [s. 197-211].  


poniedziałek, 25 maja 2015

Między galerią a warsztatem. Stanisława Gerarda Trefonia kolekcjonowanie plastyki nieprofesjonalnej

Przedmiotem artykułu jest kolekcjonowanie amatorskiej twórczości plastycznej. Właścicielem największej kolekcji dzieł artystów samorodnych w Polsce, liczącej ponad 3 tysiące egzemplarzy, jest Stanisław Gerard Trefoń, który gromadzi eksponaty już od 60 lat. Autorka pracy na podstawie przeprowadzonego w 2013 roku wywiadu z kolekcjonerem, przedstawia genezę zainteresowań sztuką nieprofesjonalną, historię powstania jego zbiorów. Trefoń jest kolekcjonerem – regionalistą (koncentruje się na artystach związanych obszarowo z województwem śląskim), animatorem kultury (swoje dzieła wypożycza różnym instytucjom i stowarzyszeniom, organizuje liczne wystawy), mecenasem twórczości samorodnej (inicjator Konkursu Sztuki Intuicyjnej im. Juliusza Marcisza).


niedziela, 24 maja 2015

Śladami kultu świętej Barbary (Pomorze, Warszawa)


Barbara jest jedną z najpopularniejszych świętych, patronką dobrej śmierci, patronką konania. Na północy Polski kult męczennicy z Nikomedii bezpośrednio ma związek z dziejami jej relikwii (z czaszką). Do miejsc, w których one znajdowały się, przez kilka stuleci pielgrzymowali wierni. Miejsca te stały się ważnymi ośrodkami religijnymi. W Warszawie cześć oddawana świętej Barbarze, podobnie jak w innych nadwiślańskich miejscowościach, bezpośrednio ma związek z rybakami i flisakami, którzy obrali ją sobie za patronkę. W stolicy znajduje się kilka obiektów jej poświęconych.


Artykuł poświęcony ww. tematowi znajdziecie Państwo na łamach Miesięcznika Wyższego Urzędu Górniczego "Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie" 2015, nr 4, s. 48-53.